Boekbespreking

Het huis van de professionele zeggenschap

  • 3 min.
  • Bespreking
  • Recensies

In steeds meer organisaties wordt “ja” gezegd tegen verpleegkundig leiderschap. Een belangrijke eerste stap. Eentje die kan leiden tot veel moois, zoals verbeterde kwaliteit van zorg en meer werkplezier onder verpleegkundigen. Dan is de logische volgende vraag: wat is de tweede, de derde en de vierde stap? Precies op deze vraag geven de auteurs van Het huis van de professionele zeggenschap een wetenschappelijk onderbouwd én praktisch antwoord.

Cover (kleur) <i>Het Huis van de Professionele Zeggenschap</i>

Professionele zeggenschap

Bij professionele zeggenschap gaat het om drie aspecten: expertise benutten voor beleid en strategie, besluitvorming op elk niveau en in interdisciplinaire samenwerking. Met betrekking tot de beroepsinhoud gaat het om de beroepsuitoefening en -ontwikkeling. Met als doel: professionals die de beste zorg leveren.

Het eerste deel van het boek richt zich op ontwikkelingen waarin de positie van de verpleegkundige beroepsgroep wordt versterkt. Bijvoorbeeld de technologische ontwikkelingen en een toename aan oudere zorgontvangers die kampen met een veelvoud aan zorgvragen. Dit brengt ook morele vragen met zich mee over voltooid leven en waardig sterven. Belangrijker dan ooit is het dat verpleegkundigen een bewuste afweging maken wat goede zorg is en of ze wel het goede doen.

Die afweging gaat verder dan aan het bed. Verpleegkundigen zijn bij uitstek degenen die de brug kunnen slaan tussen de taal van de zorgvrager en die van de professionals. Zij zijn de ‘kennismakelaars’ tussen leefwereld en systeemwereld. Een cruciale rol dus.

In dit eerste deel worden allerlei vormen van professionele zeggenschap aangereikt en gaat het over de optimale context en modellen om die bruggenbouwersrol vorm te geven.

Magnet

De onderlegger voor het fasenmodel in dit boek is het Magnet-model. Het model geeft antwoord op de vraag in welke specifieke werkomgeving verpleegkundigen professioneel tot hun recht komen. Denk hierbij aan de kwaliteit van het verpleegkundig leiderschap, de managementstijl en interdisciplinaire relaties. Eerder ontwikkelde V&VN op basis van Magnet het programma Excellente Zorg. De auteurs gaan nog een stap verder met een routekaart met twintig stappen en drie hoofdfasen.

Routekaart en de drie hoofdfasen

Die drie hoofdfasen op de routekaart lichten we er even uit. Deze routekaart is namelijk geen typische van-A-naar-B-routekaart. De hoofdfasen kunnen gezien worden als bestemmingen. Meerdere malen wordt benadrukt dat niet elke bestemming geschikt is voor elke organisatie. Juist de specifieke context bepaalt welke bestemming verpleegkundigen kiezen.

Langs twee assen kunnen de hoofdfasen gerangschikt worden. De ene as gaat over samenhang. Krijgt zeggenschap gefragmenteerd vorm of is het organisatiebreed georganiseerd? De andere as gaat over de mate van professionele zeggenschap. Hoe compleet is dit vormgegeven binnen de organisatie?

De hoofdfasen die vervolgens onderscheiden worden, zijn de Adviesraad (lage samenhang en zeggenschap), het Professionele Netwerk (gemiddelde samenhang en zeggenschap) en Organisatiebrede Professionele Zeggenschap (hoge samenhang en zeggenschap).

Groeien in zeggenschap

Weet jij waar je staat met jouw organisatie? Waar je ook staat, volgens dit boek heb je twee keuzes: consolideren of verbreden. Consolideren gaat over meer samenhang en het beter organiseren van de zeggenschap die er al is. Verbreden gaat over groei, over meer professionals betrekken en zo ook te komen tot meer zeggenschap.

Tussen Adviesraad en Organisatiebrede Professionele Zeggenschap onderscheiden de auteurs vijf fasen. In elke fase staat of het consolideren of het verbreden centraal. Door de fasen heen zijn twintig stappen verweven, hele praktische stappen die je helpen het zeggenschap op poten te zetten. Denk bijvoorbeeld aan hoe je adviseert als verpleegkundige en/of verzorgende adviesraad (VAR) of hoe je kunt bouwen aan een netwerk. Achter in het boek zetten ze alle stappen en bijbehorende acties nog eens op een rij. Niet om klakkeloos over te nemen, maar om de relevantie ervan te toetsen in jouw eigen context.

Boekinformatie

Titel: Het huis van de professionele zeggenschap. De route naar verpleegkundig leiderschap.
Auteurs: Roland Peppel, Harry Woldendorp, Maaike Veenvliet, Arjen Jeninga
Pagina’s: 160 pagina’s
Uitgeverij: SWP Amsterdam
ISBN: 9789085602491
Prijs: € 29,95