Professionele identiteit gaat om dat wat je kleur geeft in de verbinding van wie je bent (persoon), het werk dat je doet (professie) en de context waarin je dat vormgeeft. Het voorgaande boek, Mijn Binnenste Buiten, is vooral bedoeld voor werkende professionals om hun professionele identiteit te onderzoeken. Stevig (leren) staan biedt handvatten om studenten en beginnende professionals te laten nadenken over wie ze zouden willen zijn als het echte werk start. Professionele identiteit draait om de vraag: wie kan en wil ik zijn, zodat het goed is, goed doet en goed voelt, niet alleen voor mijzelf, maar ook voor de context en voor de wereld waarin ik leef.
Het werken aan identiteit wordt uitgewerkt via beroepsidentiteit, ontwikkelidentiteit, leiderschapsidentiteit en professionele identiteit. Deze begrippen worden eerst uitgelegd via een model en elke keer toegelicht met verschillende voorbeelden uit de praktijk, ook veel uit het verpleegkundige domein. Er wordt steeds een aantal hulpvragen geformuleerd om deze delen van de identiteit te verkennen. Je bevindingen kun je als het ware aan elkaar rijgen, in de rijgoefening.
De oefeningen uit het boek zijn voornamelijk gericht op het werken met studenten, maar kunnen ook prima worden vertaald naar professionals in de gezondheidszorg. Hoe kan identiteitswerk – en dit boek – ons helpen in de praktijk? Een paar voorbeelden:
Een van de veranderingen in ons vakgebied is de functiedifferentiatie. In het hoofdstuk over beroepsidentiteit worden we geholpen om te onderzoeken wat ons kenmerkt als verpleegkundige en welke eigenheid ieder van ons hierin heeft. Wat vinden we leuk en belangrijk, en welke (nieuwe) functie past dan bij ons? Het doel van de functiedifferentiatie is dat we samen meer ruimte creëren voor leren en kwaliteitsverbetering van het verpleegkundig domein. Dat maakt hier ook de hoofdstukken over ontwikkel-, leiderschaps- en professionele identiteit interessant. Wat wil je hiermee, wat vind je belangrijk, wat zijn je ambities? Als je dit ontwart, kun je er ook gerichter in de praktijk mee aan de slag gaan.
Een andere belangrijke ontwikkeling in ons vakgebied is om meer verzorgenden en verpleegkundigen op te leiden door zij-instromers toe te laten tot zorgfuncties via deelcertificaten en EPA’s. Wat doet dat met beroepsidentiteit? Kun je je identificeren met een beroep als je slechts voor een klein deel van het beroep wordt opgeleid? En wat doet dat met beroepshouding, beroepsnormen en beroepsregistratie? We lezen een pleidooi voor identificatie met een beroep. Om je van daaruit verder te ontwikkelen. Een spannend vraagstuk in deze tijden van tekorten op de arbeidsmarkt.
Het hoofdstuk over beroepsidentiteit biedt ook een interessant uitstapje naar beroepsregistratie. Daar waar de eerste registratie een belangrijke stap is voor beginnende professionals, kan herregistratie verworden tot het afvinken van punten, als de professionele identiteitsontwikkeling niet wordt meegenomen en gewaardeerd.
Kortom, een boek dat opleiders, studenten en werkende professionals uitdaagt om na te denken over hoe je als beroepsbeoefenaar je vak wil uitoefenen. Het is geen makkelijke materie, maar wel uitdagend om mee aan de slag te gaan!
Boekinformatie
Titel: Stevig (leren) staan. Aan de slag met professionele identiteit in beroep en opleiding
Auteurs: M. Ruijters, G. van Luin, N. van Benthum, D. Bierlaagh
Uitgeverij: Amsterdam: Boom, 2023
ISBN: 9789024458417
Prijs: € 33,95; 256 pagina’s
