In de regio Rotterdam-Rijnmond is in het voorjaar van 2011 BeroepenCarrousel voor vmbo-tl-leerlingen van start gegaan. Anouk Vogelzang van Calibris en Rianne Sell-Sintmaartensdijk van het Erasmus MC vertellen over de ervaringen met het project.
Waarom een BeroepenCarrousel?
Vogelzang (bedrijfsadviseur bij Calibris en projectleider Beroepen- Carrousel): ‘De elf Rotterdamse ziekenhuizen willen graag meer mensen interesseren voor het werk in de zorg. Ze willen laten zien dat dit werk afwisselend is, veel voldoening geeft en dat er ruime loopbaanmogelijkheden zijn. Uiteindelijk doel is om de instroom te verhogen, want de komende jaren zullen er bijvoorbeeld veel nieuwe verpleegkundigen niveau vier nodig zijn. Overigens willen de ziekenhuizen ook andere kansrijke beroepen binnen hun instellingen onder de aandacht brengen, zoals doktersassistenten, medewerkers van de centrale sterilisatie of medische technieken, en bewakingspersoneel. In 2010 hebben de ziekenhuizen aan kenniscentrum Calibris gevraagd hen hierbij te helpen. Calibris heeft toen voorgesteld met BeroepenCarrousel te starten, een actieve vorm van beroepsoriëntatie. BeroepenCarrousel helpt leerlingen een duidelijk en realistisch beeld te vormen van beroepen om zo een verkeerde beroepskeuze te voorkomen.’
Rianne Sell-Sintmaartensdijk, stafadviseur initieel onderwijs bij de Zorgacademie van het Erasmus MC: ‘Voor ons is BeroepenCarrousel bovendien een mooie manier om jongeren die graag een “kijkje in de keuken van het ziekenhuis” willen nemen tegemoet te komen. Wij krijgen regelmatig de vraag van individuele jongeren of ze een dagje mogen meelopen. Aan die vraag kunnen we zelden voldoen, maar we kunnen hen nu wel wijzen op BeroepenCarrousel. Calibris zorgt voor de contacten met de scholen en regelt de afspraken; wij hebben daar verder weinig omkijken naar. Dat is erg prettig.’
Wat is het verschil met vmbo-Carrousel?
Vogelzang: ‘BeroepenCarrousel bouwt voort op de goede ervaringen die al jarenlang overal in het land zijn opgedaan met vmbo- Carrousel. Het grootste verschil is dat BeroepenCarrousel zich alleen richt op de kansrijke beroepen in de ziekenhuizen. Bovendien is deze BeroepenCarrousel, die momenteel in de Rotterdamse ziekenhuizen loopt, enkel bedoeld voor leerlingen van het derde én vierde leerjaar van de theoretische leerweg, het hoogste niveau binnen het vmbo. Vmbo-Carrousel richt zich op alle leerwegen binnen het vmbo en is er voor allerlei beroepen en (zorg)instellingen, niet alleen voor ziekenhuizen.’ke van den Berg *
Wanneer is BeroepenCarrousel van start gegaan?
Vogelzang: ‘In het voorjaar van 2011 hebben we een pilot gehouden; in het najaar zijn we echt van start gegaan. In het schooljaar 2012-2013 zullen naar verwachting zo’n 450 leerlingen van ongeveer 25 scholen meedoen aan het project.’
Hoe verloopt het bezoek aan een ziekenhuis?
Vogelzang: ‘De leerlingen komen normaal gesproken één dagdeel en worden begeleid door hun eigen docenten. Vooraf kunnen zij zich voorbereiden op het bezoek, bijvoorbeeld met behulp van het digitale werkboek. Daarin vinden ze verschillende lesbrieven. Ook kunnen de docenten alvast de websites van de ziekenhuizen bekijken of samen met de leerlingen vragen voorbereiden om te stellen tijdens het bezoek.’
Sell-Sintmaartensdijk: ‘Tijdens Beroepen- Carrousel, die drie keer per jaar in ons ziekenhuis draait, starten we altijd centraal. Per middag ontvangen we maximaal zo’n zeventig leerlingen. Die bieden we eerst iets te drinken en wat lekkers aan. Daarna houd ik een presentatie van ongeveer een half uur, waarin ik iets vertel over de kansrijke beroepen in een ziekenhuis. Vervolgens gaan de leerlingen in kleine groepjes de diverse afdelingen langs, waar ze workshops kunnen volgen en vragen mogen stellen aan de beroepskrachten. Ieder groepje krijgt een begeleider van het ziekenhuis mee, die de leerlingen vergezelt van A naar B, zodat zij niet verdwalen. Bij sommige afdelingen treffen de groepjes mbo-studenten; zij geven bijvoorbeeld uitleg in het vaardigheidslokaal van verpleegkunde. Daar mogen de vmbo-leerlingen onder hun leiding oefenen met verpleegtechnische handelingen als het toedienen van injecties of het meten van de bloeddruk. Voor de mbo’ers is het voorlichten van de jongeren meteen een goede oefening. Hun presentatie wordt beoordeeld en het resultaat kunnen ze opnemen in hun portfolio.’
Hoe zijn de reacties?
Vogelzang: ‘Vanuit de ziekenhuizen erg positief. Van de scholen moeten we het nog horen. In het digitale werkboek zijn evaluatieformulieren te vinden; we hebben scholen gevraagd om deze in te vullen, zodat we ervan kunnen leren. Ook hebben we aangegeven dat er reflectieopdrachten op de website staan, die leerlingen helpen bij het nadenken over de vraag of een beroep in de zorg bij hen past. Dat is belangrijk. Juist door achteraf nog eens na te denken over het bezoek gaat de kennis die is opgedaan minder snel verloren en kan deze actief worden ingezet bij een verdere beroepskeuze.’
Wat zijn de resultaten?
Vogelzang: ‘De resultaten met vmbo-Carrousel zijn positief. Omdat BeroepenCarrousel nog een jong project is, is het nog te vroeg om er iets concreets over te zeggen. Met de Hogeschool Rotterdam, lectoraat arbeidsmarktvraagstukken, willen we bekijken of BeroepenCarrousel in de regio Rotterdam-Rijnmond daadwerkelijk een bijdrage levert aan het vergroten van de instroom in de zorgopleidingen en aan het verminderen van de uitval.’
Sell-Sintmaartensdijk: ‘In 2009 waren wij al met vmbo-Carrousel gestart. In de jaren erna kregen we soms brieven van jongeren die op zoek waren naar een bbl-plaats en in hun sollicitatiebrieven verwezen naar de goede ervaringen die ze tijdens deze Carrousel hadden opgedaan. Het bleek dus te werken: mensen waren enthousiast geraakt over ons ziekenhuis en meldden zich om er te gaan leren en werken. Voor ons een reden te meer om ook aan BeroepenCarrousel deel te nemen.’
Hoe ziet de toekomst van het project eruit?
Vogelzang: ‘Vanaf het schooljaar 2012-2013 willen we het project gaan uitbreiden met bezoeken aan kansrijke beroepen in de VVTsector, samen met de Rotterdamse brancheorganisatie ConForte. Omdat in deze sector ook de behoefte aan professionals met een opleiding op niveau 3 groot is, gaan we bij dat project bovendien leerlingen van de basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte leerweg betrekken. Daarnaast speelt vanaf maart 2012 ook de Zorgtrailer van het Florence Nightingale Instituut een rol bij Beroepen- Carrousel in de regio Rotterdam-Rijnmond. Deze trailer zal aanwezig zijn bij enkele deelnemende ziekenhuizen. In de Zorgtrailer vinden leerlingen onder meer films, games en documentatie, zodat ze zich nog beter een beeld kunnen vormen van het werken in de zorg. Tot slot willen we aanhaken bij de MBO-punten die door Zadkine en het Albeda College zijn ingericht in het voortgezet onderwijs. Bij deze punten kunnen leerlingen gericht advies krijgen over vervolgopleidingen.’