Nog iets geleerd vandaag?

De voorzitter van het SVOZ-bestuur Frank Booy overhandigde adjunct-directeur Edwin ten Holte van werkgeversorganisatie Arcares het boekje ‘Opleiden voor én met de praktijk’ waarin de geschiedenis van SVOZ is beschreven. Die is voor een belangrijk deel ook de geschiedenis van de zorg in Nederland van de afgelopen drie decennia. In 1973 werd SVOZ opgericht door de Nederlandse Ziekenhuisraad (NZR) die duidelijkheid wilde scheppen in de wirwar aan voortgezette opleidingen voor ziekenverzorgenden. Dat is nog terug te zien in de naam: de VO in SVOZ stond voor ‘Voortgezette opleiding’ voor ziekenverzorgenden. Nog steeds zijn er mensen die zeggen: ‘Ik heb de SVOZ gedaan’, waarmee de voortgezette opleiding bedoeld wordt. De jaren tachtig waren roerige jaren voor de SVOZ. De organisatie, die de eerste jaren van haar bestaan een monopoliepositie had op de onderwijsmarkt, werd geconfronteerd met onderwijsinstellingen die zich op dezelfde markt begaven. Instellingen die bovendien gesubsidieerd werden en daardoor goedkoper onderwijs konden aanbieden. SVOZ vormde zich in de jaren negentig om tot een bedrijfsmatig gerichte non-profit organsatie. Voorop bij die keuze stond de missie: voor én met de praktijk. SVOZ legde zich toe op nieuwe vervolgopleidingen voor verzorgenden en op incompany trainingen in zorginstellingen. De puntjes in SVOZ zijn al enige jaren geleden vervallen, want in 30 jaar is SVOZ uitgegroeid tot een breed opleidingsinstituut. De wet Educatie en Beroepsonderwijs (1996) schiep nieuwe kansen voor SVOZ: de beroepskwalificerende opleidingen met OC & W- erkenning voegde SVOZ toe aan haar pakket en richtte zich ook op nieuwe sectoren: naast verpleeg- en verzorgingshuizen ook de kraam- en thuiszorg.

Twee korte impressies uit de lezingen van Pauline Houweling en Lenette Schuijt. Zij slaagden er in alle genodigden van het symposium aan te spreken. Pauline Houweling, coach en NMI mediator van Quester Coaching en Mediation:

‘Het kan door allerlei omstandigheden komen dat het je niet meer lukt jezelf te inspireren, te motiveren om je werk met plezier te doen. Je lijf wordt beheerst door een negatief gevoel en dat bepaalt steeds meer je houding. Dat gevoel zorgt ervoor dat je je gaat vasthouden aan zekerheden, je neemt geen risico's meer, je zit je tijd uit.

Totdat… zich er binnenin je iets gaat afzetten, er komt opstand in je lijf. Het besef dringt door dat dit niet is zoals je het wilde. Dat is het moment dat je de dingen gaat veranderen die niet naar je zin zijn. Misschien ga je er een tijdje tussenuit, om eens goed na te denken. Misschien ga je op zoek naar iets anders. Maar het is een signaal waar je naar moet luisteren.’ Samenvattend hield zij haar gehoor voor: geloof in wat je doet. Als je een keuze maakt: sta er achter. Kom er voor op. Met een droom en moed kun je ver komen. Doorbreek je patroon, verras de ander eens met ander gedrag en vraag eens wat hij anders zou willen. Durf stappen te zetten, dat geeft je kracht en voldoening.

Lenette Schuijt, directeur en organisatieadviseur van Crystal River Consultancy en schrijfster van diverse boeken waaronder ‘Met Ziel en Zakelijkheid’ en ‘De Kracht van Bezieling’: ‘De woorden inspiratie en bezieling worden over het algemeen gebruikt voor iemand die doet wat zijn hart hem ingeeft, iemand die leeft vanuit zijn passie.’ ’Het klinkt misschien erg groot, zelfs domineeachtig en ver weg, voor mensen als Nelson Mandela. Toch denk ik dat bezieling juist heel dicht bij kan liggen. Precies in het werk dat je elke dag doet. Bezieling gaat voor mij over de vraag: doe je je werk met liefde, met plezier, vanuit je hart? Bezield noem ik dan ook die momenten waarop je denkt: ja, hier doe ik het nu eigenlijk voor!’ Lenette Schuijt toont zich een groot voorstander van ziel en zakelijkheid, een combinatie van zorgen voor een gezonde, zakelijke basis met voldoende aandacht voor de wat zachtere aspecten van samen werken. ’Dat betekent dat je goed zorgt voor je eigen behoeften aan zekerheid, duidelijkheid, erkenning voor je werk, ontspanning en rust. Het is belangrijk als je over vijf of tien jaar nog steeds met heel veel plezier je werk wilt doen.’ Om bezield aan het werk te blijven, kunnen medewerkers open staan voor wat er is/wat goed gaat, waarbij kleine dingen het verschil maken. Geregeld en tijdig opladen is essentieel om geïnspireerd verder te kunnen. Daarnaast is het funest om irritaties te uiten op de verkeerde plek. Klagen mag, maar wel bij de juiste personen. Verder beval zij aan om op zijn tijd een OEN te zijn of te blijven: Open, eerlijk en nieuwsgierig.

Edwin ten Holte, adjunct directeur Arcares hield een pleidooi voor de nieuwe branche erkende EVV-opleiding, waarover afspraken zijn gemaakt in de CAO V&V. Hij schetste een ouderenzorg in beweging, waar nieuwe zorg- en woonconcepten ontstaan. Een trend is ‘normaliseren versus professionaliseren’, bijv. de overgang van grote naar kleinschalige zorgvoorzieningen. Hij pleitte voor de goed opgeleide verzorgende, die haar taken veelal zelfstandig in kleine, huiselijke setting, maar met een professioneel inzicht verricht. Tenslotte onthulde hij het keurmerk van de branche-erkende EVV-opleiding en sprak de verwachting uit dat SVOZ een waardige opvolger van haar VO heeft en zo opnieuw mee beweegt met de zorg.

Bron: Opleiden voor en met de praktijk, Jan Bruggeman en Paula van der Houwen, ISBN 90-9017468, SVOZ 2003, Utrecht