Oranje Kruis Boekje. Officiële handleiding tot het verlenen van Eerste Hulp.
179 blz.,€ 16,50
ISBN 90 06 92015 0
(Werkboek met oefen cd-rom à € 16,50 ISBN 90 06 920169; totaal cursistenpakket à € 26,40 Handleiding voor docenten/ instructeurs à € 31,00 ISBN 90 06 92017 7)
Uitgeverij ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zuthpen, 2003, 24e geheel herziene druk
Sinds 1912 zijn 23 drukken van het Oranje Kruis Boekje verschenen. Het Oranje Kruisboekje is bekend als basiswerk voor Eerste Hulp en prijkte jarenlang op de verplichte boekenlijst van menige opleiding in de gezondheidszorg, zij het dat het toen ook een oranje uiterlijk had.
Deze geheel herziene 24e druk die op 1 augustus 2003 verscheen, bevat onder andere het nieuwe protocol voor het geven van eerste hulp en reanimatie. Het Oranje Kruis Boekje bevat de complete, officiële leerstof voor het Diploma Eerste Hulp. De vernieuwde uitgave legt stap voor stap in woord en beeld uit op wat voor manier men eerste hulp moet verlenen. Duidelijke foto's laten zien hoe bepaalde handelingen moeten worden uitgevoerd. In een drie-stapsbenadering worden de handelingen toegelicht. Ook bevat de uitgave duidelijke tekeningen van het menselijk lichaam om de noodzaak van bepaalde handelingen toe te lichten. Naast het Oranje Kruis boekje wordt een werkboek met oefen cd-rom aangeboden. Voor docenten en instructeurs in de EHBO is een bijbehorende handleiding beschikbaar.
Deze recent verschenen uitgave sluit aan bij een nieuwe opzet van het eerste hulp onderwijs, waarbij de nadruk op de competentie van de eerstehulpverlener ligt. De leerstof wordt modulair aangeboden. Na de basismodule Eerste Hulp (het ‘EHBO-diploma’) kan de eerstehulpverlener naar eigen keuze kennis en vaardigheden vergroten via modules waardoor hij zich verder kan specialiseren in verbandleer en kleine ongevallen, Eerste Hulp aan kinderen, Eerste Hulp bij sport, etc.
Dit standaardwerk voor EHBO heeft met deze nieuwe uitgave gewonnen aan toegankelijkheid en overzichtelijkheid. Bovendien is het aantrekkelijk en aansprekend door kleur en foto's.
Wilma Voorhorst, redacteur O&G
Caroline Knapp
Hunkering Waarom vrouwen verlangen
Scriptum publishers Schiedam 2003
ISBN 90 5594 315 0
Prijs: € 17,95
Najaar 2003 verscheen bij uitgeverij Scriptum het boek ‘Hunkering’ van Amerikaanse auteur Caroline Knapp. Zij beschrijft daarin op ontroerende en openhartige wijze haar strijd tegen anorexia. De auteur verweeft in haar persoonlijk verhaal de verhalen van andere vrouwen met te grote obsessies. De een verliest zich in anorexia, de ander zoekt haar heil in de drank, weer een ander in het overmatig (nutteloos) kopen van goederen of… in een slechte relatie. Knapp vertaalt de obsessies van deze vrouwen in hunkering naar liefde, geborgenheid en vooral naar erkenning. In dit boek onderzoekt zij de emotionele, psychologische en culturele achtergronden van deze ‘vrouwelijke’ obsessies. Een autobiografisch onderzoek naar oorzaken in plaats van diagnoses. Dit boek kan worden gebruikt als casestudy over anorexia voor allen die hiermee worden geconfronteerd zowel in werk als in privé-situaties.
Henk Ritzen, hoofdredacteur O&G
Ir. Marij E. Vulto en Drs. Jelle Buytendijk,
Duizend bloemen in één kleurrijk boeket. Op weg naar een georganiseerde eerste lijn.
226 blz. ISBN 90 352 2586 4
Stichting Toekomstscenario's Gezondheidszorg (STG, Leiden, 2003). Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door STOOM (Stichting Onderzoek en Ontwikkeling voor de Maatschappelijke gezondheidszorg).
Uitgeverij Elsevier, Maarsen.
Er bloeien duizend bloemen in de eerstelijns gezondheidszorg, maar de regie op het geheel ontbreekt. Dat concludeert de STG op basis van het onderzoek, waarvan de rapportage in dit boek te lezen is. Het biedt een analyse van nieuwe trends en ontwikkelingen in de eerstelijns samenwerking, waarbij het met name gaat om de samenwerking tussen thuiszorg en huisartsen. Het boek geeft in het eerste deel een analyse van en informatie over ontwikkelingen in de eerste lijn, geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. Het tweede deel biedt - na een uitwerking van onderwerpen als transmurale zorgnetwerken, praktijkondersteuning huisartsen, huisartsen dienstenstructuren, facilitaire ondersteuning - regionale overzichten van inspirerende samenwerkingsprojecten in en rond de eerste lijn. Zoals de titel al doet vermoeden wordt er geen gedachtegoed of een voorbeeld centraal gesteld, maar laat deze publicatie zien dat velerlei invullingen van de eerste lijn mogelijk zijn. STG komt op basis van het onderzoek tot de slotsom dat er dringend behoefte is aan een verdergaande structurering van de samenwerking. In de slotbeschouwing wordt een beeld geschetst van een georganiseerde eerste lijn met eerstelijnszorginstellingen op wijkniveau ondersteund door facilitaire bedrijven op regionaal niveau. Op die wijze zou de eerste lijn versterkt kunnen worden.
'1000 bloemen in één kleurrijk boeket’ is een interessant boek voor bijvoorbeeld HBO-V studenten die zich in hun afstudeerfase richten op de eerste lijn, voor studenten van vervolgopleidingen (waarbij de opleiding tot praktijkondersteuner/ praktijkverpleegkundige en de ANP-opleiding specifiek genoemd kunnen worden). Ook is het een belangrijk naslagwerk voor docenten in gezondheidszorgopleidingen (vooral die waar opgeleid wordt tot breed inzetbare, generalistisch werkende professionals). Een samenvatting van het rapport is te downloaden via de website van STOOM (www.stoom.org).
W. Voorhorst, redacteur O&G
Jeffrey Wijnberg
Peter de Wit (Sigmund) illustrator
In het diepste van de ziel is niets te zien; Provocatieve psychologie
Scriptum publishers
Schiedam 2003
ISBN 90 5594 3134
Prijs: €17,95
In september 2003 verscheen bij uitgeverij Scriptum ‘In het diepste van de ziel is niets te zien’, waarin de provocatieve psychologie als nieuwe, stevige psychologische aanpak, aldus de achterflap, centraal staat. Daarop is verder te lezen, dat veel van wat psychologen beweren, volgens de auteur onzin is. Ons wordt aangepraat dat assertiviteit beter is, dat boosheid geuit moet worden en dat angst een slechte raadgever is. Het zijn assumpties van psychologen waar Wijnberg niets mee op heeft. Als de cliënt het zat is om door een klassieke psycholoog voor de gek te worden gehouden, dan is de provocatieve psychologie volgens Wijnberg een alternatief. De provocatieve stijl is het handelsmerk van Jeffrey Wijnberg. De auteur, ook bekend als TV-psycholoog en schrijver van een column in de Telegraaf, timmert duidelijk aan de weg. Wat schuilt achter dit fenomeen? Is het boek binnen de hulpverlening een complot tegen de klassiek psychologische praktijken van Wijnberg's collegae, is het een commerciële niche in de markt van welzijn en geluk of is het een wetenschappelijk kader binnen het vakgebied van de psychologie, (ortho) pedagogiek en andragologie? Voldoende vragen voor een bespreking in O&G. In 25 ‘kopjes wordt telkens een aspect uit de 25-jarige praktijk van Wijnberg behandeld: min of meer een casestudy dus van de praktijk van de auteur. Hierdoor is de objectiviteit van de inhoud uitermate beperkt. Veel problemen bestempelt Wijnberg als non-problemen en zijn collegae praten de cliënten teveel naar de mond, verschuilen zich achter een muur van zwijgzaamheid, ernst en ongrijpbaarheid, waardoor cliënten een echt uitdagend contact missen. De provocatieve stijl is het alternatief. Aan de hand van zijn kritiek op de traditionele hulpverlening ontvouwt Wijnberg onderdelen uit zijn provocatieve therapie. Een voorbeeld zijn de zeven vertragingstactieken uit de traditionele therapie die cliënten enkele jaren aan de therapeut verbinden en hem zodoende aan een vast inkomen helpen. Bij iedere tactiek plaatst Wijnberg een alternatief. Ter illustratie nemen we het eerste voorbeeld uit blz. 42 en 43 van Wijnbergs boek integraal over.
‘Tactiek 1: Ieder mens is als een ui. Pas als alle schillen afgepeld zijn, kun je bij de kern van het probleem komen. Deze tactiek is gemakkelijk te verkopen door steeds een volgende waarom-vraag te stellen: Waarom ben je bang voor kritiek? Omdat ik bang ben niet in de smaak te vallen. Waarom ben je bang om niet in de smaak te vallen? Omdat ik er dan niet bij hoor. Waarom wil je er zo graag bij horen? Omdat ik in mijn eentje niets voorstel. Waarom stel je niets voor? Omdat ik mij schaam voor mijn familie. Waarom schaam je je voor je familie? Et cetera. Alternatief: In het diepste van de ziel is niets te zien. Mensen willen zichzelf graag als complex zien, maar het beste zijn ze te beoordelen door te kijken naar wat ze doen, en de therapeutische relatie geeft voldoende aanwijzingen over wat er aan de hand is. De waarom-vraag kan beter vervangen worden door voortdurend herhaalde reactie ‘Nou en?!’ In no-time zullen patiënten dat uit zichzelf vertellen waar ze naar toe willen en hoe. Of niet, maar dan blijkt al snel dat ze alleen willen klagen.’
Het boek geeft vele voorbeelden van hulpverleningsgesprekken en provocatieve interventies. Het leest vlot en de illustraties van Sigmund doen vermoeden dat het bedrijven van psychologie een persiflage is op de geestelijke nood die er binnen onze samenleving is waar te nemen, alsmede op de psychologische praktijk van collegae. De provocatieve therapeut is directief en straft ongewenst gedrag meteen in een oneliner af of schenkt bewust geen aandacht door de cliënt te negeren.
Ik blijf met de vraag zitten, of het gedrag van de cliënt wel in samenhang wordt gebracht met de situatie waarin deze zich bevindt. Het boek is een aanklacht tegen de traditionele psychologiepraktijk, maar mist een helder conceptueel kader van de provocatieve psychologie. Het bevat hooguit indicaties die wetenschappelijk onderzocht moeten worden. Provocatieve psychologische methoden uit het boek van Wijnberg zijn ongeschikt voor behandeling van bijvoorbeeld zware trauma's, depressies en bij verandering van de kernwaarden in iemands leven. Het is niet meer dan een middel om de cliënt aan te zetten tot nadenken en dat gebeurt ook in de traditionele therapeutische hulpverlening, maar dan vanuit een diep respect voor de cliënt als persoon. Misschien is de auteur toch op zoek naar een niche, teneinde zijn praktijk financieel te laten floreren.
Henk Ritzen, hoofdredacteur O&G