Wearables en sensoren

In deze rubriek gaan we in op technologieën die zowel voor het onderwijs als de gezondheidszorg van waarde kunnen zijn. We laten voorbeelden zien van de inzet, bekijken de ervaringen in het gebruik en gaan in op mogelijke toekomstige toepassing. In deze editie aandacht voor wearables en sensoren.

Wat is het?

Wearables zijn elektronische apparaten die op het lichaam gedragen worden. Voorbeelden hiervan zijn horloges, brillen en kleding met ingebouwde elektronica. Omdat de wearables op het lichaam gedragen worden, kan er allerhande informatie verzameld worden over de drager. Denk aan het aantal gezette stappen, slaapgedrag of hartslag. Een sensor is een soort van elektronisch zintuig. Een systeem kan met behulp van een sensor zijn omgeving waarnemen en informatie daarover verzamelen. Denk daarbij aan een bewegingssensor, een vochtigheidssensor of een temperatuursensor. Afhankelijk van de gemeten waarde van de sensor kan een systeem een bepaalde actie in gang zetten.

Hoe wordt het ingezet in de zorg?

Het gebruik van wearables in de zorg neemt de laatste jaren toe. Je kunt daarbij aan allerlei toepassingen denken, zoals het volgen van iemands lichaamsbeweging gedurende een dag, het continu meten van vitale waarden of het automatisch verzamelen van relevante gezondheidsdata zoals met een hartritmefilmpje. Om dit te meten zijn diverse sensoren nodig die verwerkt zijn in de wearable. Sensoren kunnen echter ook los van het lichaam gebruikt worden. Denk daarbij aan het plaatsen van sensoren in een woning om zo het leefpatroon van een persoon te volgen die daardoor langer zelfstandig thuis kan blijven wonen. Een ander voorbeeld van het gebruik van een sensor is slim incontinentiemateriaal. Doordat deze sensor meet hoeveel urine in het incontinentiemateriaal zit kan er een beter beeld verkregen worden van of een persoon verschoond dient te worden.

Hoe wordt het ingezet in het onderwijs?

Er vinden experimenten plaats om, met behulp van sensoren, de mate van aandacht van studenten te meten. Op deze manier kan inzicht verkregen worden in het verloop van de aandacht gedurende een les en kan een docent hier rekening mee houden in zijn lesopbouw. In potentie zou dat op individuele basis kunnen gebeuren; je krijgt dan een onderwijsaanbod toegespitst op de individuele situatie van een student, die inzichtelijk gemaakt wordt door diverse sensoren.

Wat zijn de ervaringen?

Doordat wearables en sensoren het mogelijk maken persoonlijke informatie te verzamelen over de gebruiker is de impact en mogelijke meerwaarde van de inzet van deze technologieën groot. Er ontstaan veel kansen voor het personaliseren van zorg en onderwijs. De keerzijde daarvan is ook dat er vragen gesteld kunnen worden over privacy en ethiek. Van wie zijn de data die verzameld worden? Hoe en met wie worden deze gedeeld? Wat als een commerciële organisatie de data voor een ander doel gaat inzetten dan waarvoor ze verzameld zijn? En moeten we wel willen dat technologie ons zo intensief gaat monitoren? Gaan we ons daardoor niet anders gedragen?