Recensies
Waarom is toetsen belangrijk?
Dominique verwoordt het treffend: omdat iedereen ermee te maken heeft. We kennen allemaal examenstress en de verhalen dat studenten soms op een halve punt zakken voor een examen. Ook in het beroepsonderwijs komt het voor dat leerlingen pas in het laatste jaar van hun opleiding horen dat zij eigenlijk niet geschikt zijn voor het beroep. Of dat zij wel alle afzonderlijke toetsonderdelen goed gemaakt hebben, maar dat er toch twijfels zijn als het gaan om de integratie in hun handelen. Wat gaat er dan mis en hoe kan het anders?
De betekenis van formatief en summatief
Het begint met taal. Dominique hoort mensen vaak praten over formatieve en summatieve toetsen. Dit zijn echter geen kenmerken van toetsen, maar van de beslissingen die we met informatie uit toetsen nemen. Formatieve beslissingen gaan over het inwinnen van informatie over waar de student staat in zijn of haar leerproces. En wat de student en de docent vervolgens kunnen doen om verder te oefenen en te leren. Summatieve beslissingen gaan over: wat is er geleerd en welke waarde geven we daaraan? Dominique: ‘Hoe meer we investeren in het formatieve proces, hoe minder we voor verrassingen komen te staan bij de summatieve besluiten.’
Examens als ceremonie
Zouden eindexamens niet veel meer feestjes moeten zijn, omdat we vooraf al weten dat studenten de stof beheersen en het gewenste gedrag vertonen? Net zoals bij zwemmen of judo. Toetsen zou onderdeel moeten zijn van de leerstrategie. Daarbij spelen vragen als: welke doelen streven we na in ons curriculum? Welke leeractiviteiten horen daarbij? Hoe kunnen studenten bewijzen dat zij de doelen behaald hebben? Waaraan zien wij dat de studenten het gewenste gedrag vertonen? En hoe voorkomen we dat studenten zich gaan gedragen naar waar ze nu op afgerekend worden?
Van toetsen naar leren
In deze tijd van online leren en toetsen gaat veel aandacht uit naar de vorm van toetsen. Hoe maken we deze valide en betrouwbaar? In plaats van dat er gezocht wordt naar hoe we studenten kunnen begeleiden in de richting van de overeengekomen doelen. Ook voor het beroepsonderwijs zijn dit interessante vragen om verder over door te denken. Dominique wijst op het belang van het bespreken van wederzijdse verwachtingen tussen docent en student. Vanaf dag één zijn zij samen verantwoordelijk voor het leren. Van de student verwachten we inzet, harde arbeid en veel oefenen. Van de docent verwachten we dat hij of zij helpt met doelen stellen op basis van de gestelde eindnorm en de student ondersteunt om daar stap voor stap te komen. Na elk formatief besluit moeten zij beiden weer aan de bak om bij te stellen, door te gaan, te herhalen, et cetera.
In deze Tjipcast vind je een prikkelend gesprek dat waardevol is voor zowel docenten als opleiders in de praktijk. Het stimuleert om samen in gesprek te gaan over de logische samenhang tussen visie op leren, de doelen die je wilt bereiken en de weg daar naartoe.
De podcast is te beluisteren op: https://tjipcast.nl/onderwijs/is-het-tijd-om-te-stoppen-met-toetsen-tjipcast-097-met-dominique-sluijsmans/
