E-learning over dementie voor mbo-studenten

  • 4 min.
  • de ontmoeting

Mieke Hollander is oprichter van bureau Zorg4Effect, Dineke van der Ven is docent bij de Utrechtse Zorgacademie (MBO Utrecht). Beiden waren betrokken bij de ontwikkeling van de e-learning Mbo-studenten dementievriendelijk. ‘Een dementievriendelijke samenleving begint op school.’

Waarom deze e-learning?

Mieke: ‘Steeds meer mensen met dementie wonen langer – alleen - thuis en maken dus deel uit van de gemeenschap. Maar die gemeenschap herkent hun beperking niet altijd en/of gaat er niet goed mee om. Dat is jammer, want uit onderzoek is gebleken dat bij mensen met dementie die actief deelnemen aan de samenleving het ziekteproces wordt vertraagd en de kwaliteit van leven toeneemt. Zorg4Effect en Bureau De Professionele Mens namen het initiatief om een e-learning te ontwikkelen die eraan kan bijdragen dat de samenleving dementievriendelijker wordt. Het project is gerealiseerd met subsidie van ZonMw.’

Wat is het doel van de e-learning?

Mieke: ‘We willen mbo-studenten die geen zorgopleiding doen toch kennis meegeven over de omgang van mensen met dementie.’
Dineke: ‘Het materiaal richt zich op aankomende medewerkers van supermarkten, winkels, horeca en de persoonlijke verzorgingsbranche: kapperszaken, schoonheidssalons, voetreflexologiepraktijken. Het is belangrijk dat zij leren om dementie te herkennen, zodat ze bijvoorbeeld niet iemand met dementie die vergeet te betalen laten oppakken voor winkeldiefstal.’

Door wie is de e-learning getest?

Mieke: ‘Negentig mensen gaven feedback op de eerste versie: zorgprofessionals, mensen met dementie, leden van de initiatiefgroep ‘Dementievriendelijke gemeente’ van de gemeente Utrechtse Heuvelrug en leerlingen en docenten van MBO Utrecht en het Albeda College in Rotterdam, locatie Vlaardingen.’
Dineke: ‘Mijn tweedejaars VIG-studenten hebben de proefmodule doorlopen. Het viel hen onder meer op dat er te veel voorkennis werd verondersteld bij studenten die geen zorgopleiding volgen. Deze feedback is door De Professionele Mens verwerkt in de definitieve versie van het scholingsmateriaal.’

Hoe zit het lespakket in elkaar?

Dineke: ‘Er zijn vier modules, voor de verschillende branches. Elke module bestaat uit praktische vragen, illustratieve filmpjes, heldere opdrachten. Onderwerpen die aan bod komen, zijn: dementie herkennen, contact maken, inventariseren van het zorgnetwerk, en toepassen van kennis in concrete, branchespecifieke situaties. Na iedere vraag die een student online beantwoord heeft, volgt direct feedback. Het doorlopen van het materiaal kost ongeveer een uur.’

Het materiaal is feestelijk gepresenteerd?

Mieke: ‘Klopt! Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst op 21 september 2017 voor studenten van MBO Utrecht en het Albeda College, in het kader van Wereld Alzheimer Dag. Tachtig zorg- en welzijnstudenten ontvingen toen een oorkonde voor het doorgeven van hun kennis aan studenten van andere opleidingen.’

Hoe wordt het materiaal gebruikt?

Dineke: ‘Bij MBO Utrecht introduceerden derdejaars van de opleidingen Verzorgende IG de e-learning bij eerstejaars van de Event Academy: jongeren die opgeleid worden om evenementen te organiseren. We maakten dus gebruik van peer-to-peer-learning. Een bewuste keuze, want in het kwalificatiedossier staat dat afgestudeerden straks stagiaires moeten kunnen begeleiden. Door dit soort opdrachten bereid je hen daarop voor. Derdejaars van de opleidingen Medewerker Maatschappelijke Zorg en Pedagogisch Werker presenteerden de module aan studenten horeca en commerciële economie.’

De e-learning kan ook buiten het mbo-onderwijs worden ingezet?

Dineke: ‘Zeker. In een supermarkt in de gemeente Utrechtse Heuvelrug maakt de e-learning al deel uit van het inwerkprogramma van medewerkers.’
Mieke: ‘Ook bijvoorbeeld medewerkers van verpleeghuizen die niet geschoold zijn in de omgang met mensen met dementie - denk aan receptionisten of schoonmakers – kunnen ermee aan de slag. Of winkeliers en burgers die actief zijn in het verenigingsleven. Het materiaal is gratis te downloaden via www.deprofessionelemens.nl en www.zorg4effect.com en kan worden bekeken op computer, tablet of smartphone.’

Wat zijn de toekomstplannen?

Dineke: ‘We gaan de e-learning opnemen in ons jaaractiviteitenoverzicht. Volgend schooljaar willen we deze ook aanbieden aan bijvoorbeeld studenten dans, sport, zorgtechniek en muziek. Zij kunnen in hun toekomstige baan immers ook te maken krijgen met mensen met dementie. Verder willen we bedenken hoe zorgstudenten hun kennis kunnen delen met professionals op hun stageplek.’
Mieke: ‘Als je een dementievriendelijke samenleving wenst, moet je beginnen op de opleidingen. De studenten kunnen hun kennis verspreiden, zodat er een inktvlekwerking ontstaat.’

Wat leren en waarderen jullie van elkaar?

Dineke: ‘Mieke is een goede procesbewaker. Ze maakt heel duidelijk welke resultaten wanneer gereed moeten zijn. Ook weet ze haar netwerk uitstekend te mobiliseren.’
Mieke: ‘Dineke heeft lang in de zorg gewerkt en brengt haar praktijkkennis en -ervaring enthousiast over op collega’s en studenten. Samen met collega Peter Kooijman en directeur Erik Bekkering - en met Jessica Dubbeldam en Miranda Sibel van het Albeda College - heeft ze deze e-learning op de kaart gezet.’


'Ze dachten dat je dementie krijgt door alcoholmisbruik’

Sabrina Kop, derdejaars VIG-studente, introduceerde samen met een medestudente de e-learning bij eerstejaars van de Event Academy:

‘Het was best spannend om voorlichting te geven. Gelukkig ging dit goed. Eerst vroegen we de studenten of zij wisten wat dementie was. Dat viel nogal tegen. Sommigen dachten dat je het krijgt door overmatig gebruik van alcohol of drugs. Ook hadden studenten geen idee hoe je dementie herkent. Nadat ik eerst uitleg had gegeven over het ziektebeeld, gingen de eerstejaars zelf aan de slag met de e-learning. We merkten dat ze echt geboeid waren door de filmpjes en opdrachten. We denken dat ze er veel van geleerd hebben. Zelf vonden we het leerzaam om onze kennis over te dragen.‘


OPROEP

Willen u en uw collega ook een keer in De Ontmoeting? Mail naar redactie@onderwijsengezondheidszorg.nl met suggesties voor thema’s die u zou willen bespreken.