Blijvende inspiratiebronnen

Je schooltijd vergeet je niet snel. Ik heb er veel goede herinneringen aan. Lagere school in ’s-Graveland, christelijk lyceum in ’t Gooi in Hilversum, pabo in Utrecht. De gebouwen zijn verdwenen of ingrijpend veranderd. De lagere school is afgebroken, daar zijn huizen voor in de plaats gekomen. In het lyceum is nu AVROTROS gehuisvest. De pabo is er nog steeds, heet nu Marnix Academie en is uitgebreid met een academische pabo. Ook de universiteit waaraan ik later studeerde, heeft weinig of geen herkenningspunten meer. Noch als gebouw, noch als instituut.

Waar heb ik dan herinneringen aan? Aan de leraren! Vooral degenen van wie ik veel geleerd heb, die hun vak boeiend wisten te brengen, waarderend waren, humor hadden, zich niet conformeerden aan heersende regimes van hoofden, rectoren en conrectoren. Het zijn de leraren die mij de liefde voor het onderwijs bijbrachten, vakkennis en vakdidactiek, liefde voor het leren van kinderen en volwassenen. Ze staan me nog helder voor de geest, als voorbeeld en als inspiratiebron. Ook al ligt die schooltijd ver achter mij.

Ik merk regelmatig dat dit ook bij anderen zo werkt. Laatst raakte ik in gesprek met een verpleegkundige van Buurtzorg die eens in de paar weken mijn PICC-lijn¹ komt verzorgen, wanneer dit niet in het ziekenhuis gebeurt.
‘Heb je altijd in de wijk gewerkt?’ vroeg ik haar. ‘Nee hoor,’ antwoordde ze, ‘sinds Buurtzorg in deze omgeving teams heeft. De thuiszorg bevalt me prima. Daarvoor heb ik vooral in ziekenhuizen gewerkt en in de ggz. Mijn opleiding heb ik gedaan in het AMC, tweede helft jaren 80.’ Ik reageerde verrast, want in die periode werkte ik ook in het AMC, als onderwijskundige bij de verpleegkundige opleidingen. Ik werd op slag nieuwsgierig.
Aan wie had ze goede herinneringen in praktijk en opleiding? En vanwaar deze keuze, welke criteria speelden een rol? Ze noemde een reeks namen van verpleegkundigen, docenten en artsen die ook in mijn geheugen gegrift staan. Ze kon ook meteen aangeven waarom deze professionals haar steeds bijblijven.
‘In de praktijk, op de afdeling werd ik voor vol aangezien, kreeg ik verantwoordelijkheid en waardering. De deur van de leidinggevende stond altijd open, ik kreeg feedback als ik dat nodig had of erom vroeg. En van de docenten herinner ik mij degenen die bevlogen waren, die verpleegkundige visie en concepten steeds wisten te verbinden met de praktijk. We werden voorbereid op de vraagstukken waarmee we dagelijks te maken zouden krijgen en konden onze ervaringen en vragen altijd voorleggen.’

Een hele periode, ruim dertig jaar geleden, herleefde. We realiseerden ons hoeveel er is veranderd sinds die tijd: in de structuur van de opleidingen, in de verpleegkunde, in de manier van lesgeven. Toch blijven die leraren en rolmodellen van destijds altijd inspiratiebronnen: om hun liefde voor het vak en voor leren, hun bevlogenheid, hun waarderende benadering – persoonlijke en professionele eigenschappen die de tand des tijds doorstaan. Dat zullen ook de huidige studenten later ervaren.