Ook in dit themanummer ontbreekt de mening van studenten niet. De redactie vroeg de studenten Denise Schipper (4e jaars hbo-v), Serena van Scharenburg (2e jaars hbo-v), Tim de Greeuw (3e jaars hbo-v), Thijs Ermers, Annemarie van den Broek, Judith Janssen (allen 3e jaars mbo-v) en Gerietha Scholten (2e jaars mbo-v) naar hun mening en ervaring met gebruik van sociale media zowel in de opleiding als in de praktijk. Tevens legden we de studenten een overzicht voor van Sociale Media (zie kader op pagina 11). En wat valt op: studenten gebruiken een beperkt aantal sociale media hoofdzakelijk voor privédoeleinden. Tegelijkertijd hebben zij tips voor docenten om sociale media in het onderwijsproces te gebruiken.
Maak je gebruik van sociale media? Zo ja: welke?
In het overzicht konden studenten aangeven van welke sociale media zij gebruik maken. Alle studenten gebruiken Facebook, de meeste ook Youtube en Wikipedia. Hyves is ‘de deur uit gedaan’ of studenten nemen niet meer actief deel aan Hyves. Serena en Denise noemen de volgende sociale media die hun belangstelling hebben: Instagram, Spotify, Social Gaming en de app versie van enkele van deze sociale media. Denise volgt ook ‘Nursing’ via Facebook. Twitter wordt door een student beschreven als: ‘Ik vind het niet zó belangrijk dat ik het op internet zet.’
Waarvoor gebruik je sociale media?
De studenten gebruiken sociale media voor privé, werk, om contacten te onderhouden met vrienden die in het buitenland verblijven (Annemarie) of het plannen van teamwedstrijden. Een student gebruikt het voor de promotie van een bedrijf. Als het gaat om de opleiding dan is het ‘om contact te leggen met klasgenoten over opdrachten en vragen die ik heb: bijvoorbeeld over het rooster en of iemand misschien al een samenvatting heeft gemaakt over een bepaald college.’
Gebruikt jouw opleiding sociale media?
Opvallend is dat de meeste studenten twijfelend antwoorden: ‘volgens mij’:
-
heeft de hogeschool een Facebook account, maar daar kijk ik nooit op;
-
wordt niets gedaan met sociale media op school. Je kunt verschillende mensen volgen op stage, maar dan houdt het op;
-
Ja, volgens mij hebben we op school email en een Facebook account, maar het is niet helemaal duidelijk..
Andere studenten zijn stelliger in hun mening over sociale media.
‘Mijn opleiding maakt hier eigenlijk geen gebruik van, zij richten zich vooral op de studentenmail en het intranet van school’.
‘Nee, de opleiding gebruikt geen sociale media.’
Judith: ‘Ik moet wel bekennen dat we voor één vak wel gebruik hebben gemaakt van sociale media. We konden dan filmpjes bekijken via Facebook. Dat was ideaal want de filmpjes kon je altijd als het je uitkwam bekijken en het kost geen moeite.’
Annemarie: ‘Er is een speciale pagina aangemaakt voor mijn school. Voor mij hoeft dat niet zo nodig. Ik hou school en privé gescheiden en wil als ik aan het Facebooken ben niet lastiggevallen worden door nieuwtjes van school.’
Hoe zou jij de toepassing van sociale media in het onderwijs graag willen zien?
Studenten hebben wel degelijk allerlei tips:
Thijs: ‘Wat mij interessant zou lijken, is een soort forum/chatroom waar verschillende stellingen bekeken en besproken kunnen worden die met de opleiding te maken hebben, in mijn geval verpleegkunde. Je kunt hier bijvoorbeeld vragen stellen en onderwerpen die docenten inbrengen met elkaar bespreken en mogelijk een discussie uitlokken. Dit kan vakinhoudelijk zijn, over stages gaan, maar bijvoorbeeld ook over politiek. Ook is het misschien een uitdaging om een forum per school, per regio en zelfs voor het gehele land te introduceren. Door gebruik te maken van sociale media kan een student informatie verzamelen, waardoor de opleidingskwaliteit wordt verbeterd. Lastig is alleen dat een forum ook weer beheerd moet worden en er controle moet zijn op ‘rotte appels’. Ook moet de toegankelijkheid voor student en docent laagdrempelig zijn, anders wordt het programma denk ik snel genegeerd’. Het zou leuk zijn als mijn faculteit of de opleiding een eigen Facebookpagina had, waardoor je bijvoorbeeld makkelijk en snel vragen kunt stellen aan docenten en klasgenoten, maar ook aan andere studenten van je opleiding. Ook lees je dan meteen het laatste nieuws omtrent de opleiding. Ik denk dat dit beter werkt dan Sharepoint. Even snel een pol erin doen of even snel reageren op een bericht dat iedereen kan lezen is sneller en efficiënter dan allemaal losse mails beantwoorden.
Denise: ‘Via de sociale media, bijvoorbeeld Facebook, denk ik dat ik berichtjes of mededelingen eerder zou lezen, dan wanneer het op intranet gezet wordt. Verder vind ik de meldingen via de mail ook prima, ik lees ze alleen wat later’.
Tim: ‘Het zou handig zijn als iedereen actief sociale media gebruikt. Via sociale media kunnen studenten gemakkelijk hun mening geven over de dagelijkse gang van zaken, waardoor er beter naar hun mening geluisterd kan worden’.
Gerietha: ‘Mijn tip is om docenten meer gebruik te laten maken van de sociale media die de jeugd gebruikt. Daarnaast zou bij bijzondere gelegenheden zoals een open dag of een sportdag een duidelijke Facebook account aangemaakt kunnen worden. Leerlingen en studenten zullen hierdoor veel beter geïnformeerd zijn.’
Heb je wel eens contact met docenten, patiënten of cliënten via sociale media?
Alle studenten geven aan met de opleiding/docenten contact te hebben via e-mail. Niemand heeft met patiënten of cliënten contact.
Gerietha: ‘Nee, in dat opzicht zou ik alleen contact willen hebben met een docent via school en niet privé. Dit geldt ook voor patiënten en cliënten. Ik zou daar persoonlijk geen privécontact mee willen, maar bijvoorbeeld wel via een vereniging of ziekenhuis.’
Conclusie
De studenten in deze kleine steekproef zijn allen actief op Facebook en maken gebruik van verschillende sociale media. Studenten gebruiken geen sociale media om in contact te komen met cliënten en patiënten. Het is niet bekend of dit voor alle studenten geldt. De onderwijsinstellingen zouden de mening van hun leerlingen en studenten over de inzet van sociale media op grotere schaal kunnen inventariseren. Op deze manier zouden behoeften en wensen zichtbaar kunnen worden gemaakt. Sociale media kunnen worden ingezet om informatie over de opleiding te geven en vooral ook de mening van studenten te peilen over aspecten die met de opleiding te maken hebben. De geïnterviewde studenten noemen hierbij Facebook, het medium dat zij zelf veel gebruiken, als logische keuze. Daarnaast wordt geadviseerd om docenten bij te scholen in het gebruik van sociale media ‘die de jeugd ook gebruikt’.
Hoewel de studenten en leerlingen in dit artikel allemaal aangeven geen contact met patiënten of cliënten te onderhouden via sociale media, zijn bij de auteurs situaties bekend waarin studenten foto’s van cliënten op hun stageadres of geïnterviewden tijdens een afstudeeropdracht aan hun Facebook pagina hebben toegevoegd (‘schattige oudjes’). In het laatste geval zou de gedragscode praktijkgericht onderzoek voor het hbo (hboraad, 2010) behulpzaam kunnen zijn in het formuleren van beleid. De onderwijsinstellingen moeten beleidskeuzes maken over toepas- sing en gebruik van sociale media in het onderwijs. In verband met het verschil in gebruik van sociale media tussen de jeugdige leerlingen en studenten en de oudere docenten is de mening van de eigen leerlingen of studenten hierin van essentieel belang.