Een gedurfde titel en een thema dat actueel is! Door toedoen van ontevreden familieleden of mantelzorgers halen publieke instellingen als onderwijs en zorg regelmatig de pers. Vers op het netvlies staat de biografie van de geestelijk gehandicapte Brandon, die zijn dagen grotendeels vastgeketend aan de muur placht door te brengen. Maar ook het gebruik van mobieltjes in de klas, waarover in de media werd gerapporteerd, zal niet aan uw aandacht zijn ontsnapt. En vanuit de zorg is de Nederlandse taal verrijkt met het woord ‘pyjamadag’. Conclusie: of we willen of niet, als zorgverleners hebben we met ouders en familieleden van zorgvragers te maken. De communicatie tussen zorgverleners en familieleden verloopt echter niet altijd optimaal, waardoor deze relatie op scherp komt te staan. Spanningen tijdens het zorgproces belemmeren de samenwerking en kunnen zelfs tot problemen leiden, of in het ergste geval tot agressief gedrag. Als de zorgverlener geen inzicht heeft in de situatie van de familieleden, niet weet wat hun motieven zijn, noch inzicht heeft in de vaardigheden die nodig zijn om goed te communiceren, dan zullen de familieleden nooit participanten in het zorgproces worden. Met als gevolg: problematische zorg! In dit themanummer wordt aandacht gegeven aan de ervaren tekortkomingen van de zorg door familieleden. Wat heb je nodig om hier mee om te gaan (toolkit)? Hoe richt je de zorg in (kleinschalig wonen)? Hoe bejegen je de familie (cliëntbejegening op het consultatiebureau)? Wat is er reeds bekend (balans zoeken tussen formele en informele zorg)? Welke methoden of interventies blijken effectief te zijn (communiceren)? Welke competenties zijn nodig (zorg voor dementerenden en de zorg voor hun familie)? Welke onderdelen moeten worden opgenomen in het onderwijs (studenten)? Op deze vragen hebben de auteurs getracht een antwoord te geven. In de laatste bijdrage van het themanummer geeft lector Marian Adriaansen van de Hogeschool Arnhem - Nijmegen haar mening over alle artikelen. Namens de redactie wens ik u alvast een prettige vakantie!
