Ik had het voorrecht drie maanden te kunnen fietsen in Marokko, Spanje en Frankrijk. Een rijke ervaring. Naast het genieten van cultuur en natuur, kun je ook veel leren als je er voor open staat. En je gaat bijna automatisch vergelijkingen maken met Nederland. Die niet altijd gunstig uitvallen voor Nederland.
Het moeilijkste was het terugkomen en je weer aanpassen aan de Nederlandse samenleving. Ik had mij niet gerealiseerd en was er niet op voorbereid dat dat zo’n grote schok zou geven. Je moet je weer aanpassen aan de gewoontes, maar je wilt ook niet terugvallen in een sleur. Doordat je even van buitenaf hebt kunnen kijken, is het snel duidelijk hoeveel plastic taal er wordt gebruikt. Het meest duidelijk werd dat in de weinig verheffende politieke situatie die wij aantroffen.
Plastic woorden zijn abstracte zelfstandige naamwoorden met een schijn van wetenschappelijke neutraliteit en feitelijkheid. Ze komen in de plaats van gewone woorden uit het alledaagse spraakgebruik. Volgens Uwe Pörksen kun je met plastic taal alle kanten op als je zaken niet bij de naam wilt of kunt noemen. Gebruik van plastic taal werkt vervreemdend omdat iedereen iets anders onder een woord of begrip kan verstaan, terwijl er net gedaan wordt alsof we het allemaal over hetzelfde hebben. Pörksen constateerde dat in de moderne technologische samenleving bepaalde woorden met toenemende regelmaat overal worden gebezigd, terwijl die woorden geen inhoudelijke betekenis hebben. Voorbeelden zijn management, leefbaarheid, kwaliteit van leven. In zinnen zie je de plastic taal bijvoorbeeld als voor patiënten en studenten het woord klant wordt gebruikt.
Ook docenten, studenten en praktijkbegeleiders beginnen weer na de schoolvakantie. Zij zullen zich ook weer moeten aanpassen aan de gewoontes, en ook zij zullen heel oplettend moeten zijn als zij niet in de sleur van alledag worden mee gezogen. Maar vooral ook worden zij geconfronteerd met plastic taal.
Gelukkig bevat dit nummer van O&G veel inhoud en weinig tot geen plastic. Het nummer heeft een mooie verhouding tussen theorie, praktijk, zorg en onderwijs. En ook de nieuwe rubriek waarin lectoren, docenten en studenten hun onderzoeksresultaten kunnen presenteren bevat lezenswaardige informatie. Tot slot bespreekt Carolien Sino een aantal artikelen uit Nurse Education Today. Waarbij de samenvattingen al genoeg stof opleveren voor nadenken en discussie. Ik wens u als lezer van harte veel leesplezier en weinig plastic toe.
Aart Pool