Auteurs: Maria van Holten & Rietje van Vliet
Gebonden en 148 blz.
Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum 1e druk / 2009
ISBN: 13: 9789031362066
Prijs: € 29,50
Hoe kan de hogeschooldocent projecten voor studenten ontwikkelen en begeleiden? Dit boek probeert hierop een antwoord te geven. Alhoewel de projectvoorbeelden onder andere afkomstig zijn uit de sectoren techniek, facilitaire dienst en welzijn zijn de projectbeschrijvingen inspirerende voorbeelden voor zorgopleidingen. Immers ook binnen de beroepspraktijk van de zorg komen professionals geregeld voor vraagstukken te staan, waarop niet één-twee-drie een antwoord wordt gegeven. De projectopbrengsten waaraan studenten hebben gewerkt, bijvoorbeeld in leerafdelingen, hadden opdrachtgevers anders nooit gekregen. Het mes snijdt dus aan twee kanten, zowel voor studenten (zij leren) als voor zorginstellingen (zij ontvangen). Studenten die projectmatig leren, kunnen vervolgens ook binnen de lectoraten van de hogeschool participeren. Ontwikkelingsgerichte projecten waarin ontwerponderzoek is opgenomen lenen zich hiervoor uitstekend. Om studenten voor te bereiden op projectmatig werken/leren moeten zij, volgens de auteurs van het boek, eerst worden getraind in het uitvoeren van projecten. In het begin wordt de beroepspraktijk vooral nagebootst, maar naarmate de studie vordert, werken studenten vaker aan projectopdrachten uit de reële beroepspraktijk, aldus Holten en Van Vliet. Door projectmatig te werken leren studenten zelf het werk te zien, zichzelf opdrachten te geven, planmatig te werken en zelfstandig op onderzoek uit te gaan. Hiervoor moeten ze wel over goede metacognitieve vaardigheden beschikken. Dat zijn de vaardigheden die je nodig hebt om te weten hoe je een taak uit moet voeren: het grondig analyseren van een taak, het stellen van doelen, het plannen wat je gaat doen en het evalueren tijdens en na een taak.
Dit alles stelt hoge eisen aan de docenten die projecten ontwikkelen.
De auteurs geven in het boek antwoorden op vragen als: ‘Hoe passen projecten in het curriculum?’, en: ‘Hoe wordt samengewerkt met reële opdrachtgevers uit de praktijk?’, of: ‘Hoe kunnen docenten hun praktijkvragen verrijken, zodat er een zinvol onderwijsproject ontstaat?’, maar ook andersom: ‘Hoe bewerkt de docent een ingewikkeld beroepsprobleem tot een project waar ook eerstejaars studenten mee aan de slag kunnen?’, en vervolgens voor de begeleiders: ‘Welke rol is weggelegd voor (docent)begeleiders, inhoudelijke experts en bijvoorbeeld lectoren?’. Deze vragen worden in het boek gevarieerd uitgewerkt. Achtereenvolgens behandelen de auteurs: projectonderwijs als concept; van praktijkvraag naar onderwijsproject; vooronderzoek; plan van aanpak; begeleidingsstructuur; kwaliteitsborging; beoordeling; projecthandleiding voor studenten en docenten. In ieder hoofdstuk staan voorbeelden uit de arbeidspraktijk, hetgeen de leesbaarheid van het boek bevordert. De beschreven onderzoeksopdrachten stimuleren docenten en studenten om onderzoek te doen, waardoor de borging van de projectresultaten in de arbeidspraktijk wordt bevorderd. In de bijlagen zijn checklists opgenomen en vragen die studenten elkaar kunnen stellen tijdens teamdiscussies op de hogeschool.
Waarom is dit een goed boek? De auteurs zijn geslaagd in het beschrijven van processen die samenhangen met het oplossen van praktijkvraagstukken die binnen bedrijven of instellingen plaatsvinden. De multidisciplinaire wijze waarop de projectactiviteiten (ook wel business case genoemd) samen met collegae (studenten, docenten en medewerkers uit de arbeidspraktijk) worden aangepakt, vormen een krachtige leeromgeving die voldoet aan de ‘Dublin descriptoren’ (hbo-kenmerken en criteria beroepstaakniveaus). De samenhangende inhoud van het boek geeft een valide beeld van projectonderwijs voor studenten en bevordert hiermee hun projectmatige professionaliteit. Een duidelijke meerwaarde, want veel projecten bieden weliswaar leermogelijkheden voor studenten, maar het is de vraag of alle studenten op een valide en betrouwbare wijze aan een project hebben meegewerkt en ervan hebben geleerd. De auteurs zijn geslaagd dit hiaat het hoofd te bieden!