HBO-Verpleegkunde maakt kennis

  • 5 min.
  • Congresverslag
  • Verslagen

Verpleegkundigen en verzorgenden vormen de grootste beroepsgroep (ruim 400.000) in de gezondheidszorg. De manier waarop zij hun beroep uitoefenen is dan ook van groot belang voor de kwaliteit en efficiency van de zorg. In februari van dit jaar maakte het Landelijk Expertisecentrum Verpleging en Verzorging (LEVV) bekend dat verpleegkundigen en verzorgenden regelmatig handelingen verrichten waarvan inmiddels is aangetoond dat ze weinig zinvol zijn of zelfs beter achterwege gelaten kunnen worden. Inmiddels onderschrijven de hbo-v opleidingen in Nederland het belang van (praktijk)onderzoek en evidence based werken. Het Landelijk Overleg Opleidingen hbo-v (LOOV) besloot er het tweejaarlijkse congres voor hbo-v docenten aan te wijden.

Ondanks het HGZO-congres, dat tegelijkertijd viel, wisten zo’n 300 docenten de weg naar Utrecht te vinden. Marian Adriaansen wist, als (dag)voorzitter van het LOOV, precies te benoemen waarom er 300 hbo-v docenten in de zaal zaten. Zij waren nieuwsgierig naar wat er op andere hogescholen werd ontwikkeld en wilden allemaal nieuwe kennis en ideeën op doen! De openingslezing werd verzorgd door Prof. Dr. Ir. Mathieu Weggeman, hoogleraar organisatiekunde van de TU Eindhoven. In zeer hoog tempo wist hij ons duidelijk te maken dat als je van je vak houdt, je wil blijven leren en dat congressen dan ook nog veel leuker voor je zijn. Als je ergens niet meer kunt leren, ga je elders kijken. Salaris speelt hierin een ondergeschikte rol! Als docenten moeten wij zorgen voor tevreden studenten. Dit doet een beroep op onze actuele kennis en vaardigheden. Per dag verschijnen er echter ongeveer 6000 artikelen in de databanken. Hoe houd je als docent dan je vak bij? Weggeman bood hiervoor de oplossing door in de tweede fase van je loopbaan je repertoire te verkleinen met behulp van een T-profiel. De horizontale balk van de T staat voor het brede leren, de verticale balk voor het specialiseren. Omdat het niet mogelijk is om alle ontwikkelingen bij te houden, zul je dus moeten specialiseren. Zorg hierbij dat je in je flowgebied blijft werken en spannende grenzen blijft opzoeken. Weggeman besloot zijn wervelende sneltreinbetoog met de ‘5xF formule’ van Rosbeth Moss Kanter: Focuss better, be Fast, be Flexibel, be Friendly and you will have Fun.

Vervolgens was het Dr. Aart Pool die achter de microfoon plaatsnam. In een iets rustiger tempo vertelde hij dat hij nieuwsgierig was hoe hogescholen kennis maakten. Bij navraag bleek dat kenniscentra en lectoren deze taak zouden vervullen. In zijn optiek zouden docenten echter ook zelf kennis moeten ontwikkelen en niet alleen fungeren als doorgeefluik van kennis. Aan de hand van een mooie metafoor van het hoogland en het moeras nam hij de deelnemers mee. In het hoogland, hoog in de bergen, wonen weinig mensen en bevinden zich de wetenschappers. In het moeras bevinden zich vele mensen, zoals de werkers in veld. Wat moeten bewoners van het moerasland met de ontwikkelde evidence in het hoogland? En waar horen docenten bij? Volgens Pool niet bij het hoogland, maar ook niet bij het moerasland. Hoe kan een docent hiermee omgaan? Pool kwam zelf met het antwoord. Het onderwijs zou namelijk de brug zijn tussen hoogland en moerasland, en daarmee ook tussen theorie en praktijk.

Om de dialoog tussen praktijk, onderwijs en wetenschap te ondersteunen werden casestudies warm aanbevolen. Zo zouden mensen met best practice materiaal naar de wetenschap moeten gaan. Voor COPD-patienten bestaat er bijvoorbeeld een evidence-based richtlijn. In de praktijk wordt deze richtlijn om verschillende redenen echter niet zo opgevolgd. Praktijkinformatie (best practice) waarin deze redenen duidelijk worden, kan hier dus een bijdrage leveren aan de wetenschap.

Na de lezingen werd een twintigtal workshops aangeboden waarvan de deelnemers er twee konden volgen. Het gaat te ver om alle workshop de revue te laten passeren. Daarom een korte impressie. Jita Hoogerduin (Hogeschool Utrecht) en Saskia Weldam presenteerden een prachtig praktijkvoorbeeld van een learning community. In een zorgverbetertraject op de divisie hart en longen van het UMCU hadden praktijk, onderwijs en wetenschap elkaar weten te vinden. Wat mij betreft een fantastisch voorbeeld van de samenwerking/ dialoog tussen onderzoekers, docenten, studenten en mensen uit de praktijk! Omdat studenten Evidence Based Practice (EBP) vaak ervaren als een ‘ver-van-mijn-bed-show’ wilde Martin van Gend en Henk van den Biggelaar (Hogeschool Zuyd) graag hun ervaring delen over het aanbieden van onderwijs over deze materie. Zij hadden namelijk goede ervaring door EPB in projectvorm en praktijkgericht aan te bieden in zowel binnen- als buitenschoolse activiteiten.

Na de lunch(dip) was het woord wederom aan Aart Pool. Volgens hem hoefden we het niet meer te hebben over de meerwaarde van de hbo-v student, want die is er gewoon. Maar dat is preken voor eigen parochie! Met behulp van rode en groene blaadjes stuurde hij de discussie met de zaal over zaken als wel/niet voldoende medische kennis, of aandacht voor leven met een chronische ziekte in het onderwijs. De gekleurde blaadjes gaven voldoende aanleiding tot discussie, hoewel de energie wat aan het afnemen was. Tot slot zouden hbo-v docenten wekelijks in de praktijk op bezoek moeten komen, mee moeten werken met hun studenten, en daarnaast ook zelf onderzoek moeten doen.

De HBO-V afstudeerscriptieprijs

Aan het einde van de dag werd voor het eerst de hbo-v afstudeerscriptieprijs uitgereikt aan een van de drie genomineerden. Samengevat kan worden gezegd dat de drie genomineerde afstudeerwerkstukken volgens de jury praktijkrelevant waren, een innovatief karakter hadden en echt verpleegkundig waren.

Ik droeg je in mijn buik. Ik draag je in mijn hart

Renate Simmelink, Hogeschool Avans, Breda

Een verslag van een kwalitatief onderzoek naar de belevingen en ervaringen van vrouwen die een baby hebben verloren in de perinatale periode. De jury was erg onder de indruk en zeer tevreden over vorm en inhoud.

Groepsconsulten: samen op weg naar een betere diabeteszorg

Sanne Hendriks & Linda Michiels, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

De inzending omvatte twee documenten: een verslag van een voorstudie en een projectverslag. Sanne en Linda hebben zich de vraag gesteld of het geven van groepsconsultatie, begeleid door praktijkverpleegkundige en huisarts bijdragen tot een verbetering van de compliance van de patiënt met diabetes mellitus type-2. De jury was onder de indruk van de gedegen aanpak van deze studenten.

HBO-V’er in de thuiszorg (winnaar)

Sytske de Vries, Janneke Bierenbroodspot, Romkje Sietse Hospes en Lianne Hoekstra.

Bestaande uit vijf documenten: een onderzoeksrapport, verslag van een werkconferentie, een beleidsvoorstel, innovatieplan en een eind- en effectevaluatie werkconferentie. Het thema heeft betrekking op de plaats en functie van de HboV’er in de thuiszorg in de huidige situatie in vergelijking met de wenselijke situatie.

Het winnende ontwerp heeft naar het oordeel van de jury een aantal specifieke kenmerken die typerend zijn voor een kwalitatief hoogwaardig hbo-niveau. Deze bijdrage voldoet ruimschoots aan criteria als relevantie, innovativiteit, volledigheid en originaliteit. Hierbij is een methodische lijn gevolgd. De hbo-v docenten konden aan het einde van de dag vol inspiratie huiswaarts keren!! Veel hbo-v docenten zitten niet stil en zijn druk in de weer met het maken van kennis. Dat belooft interessante artikelen voor Onderwijs en Gezondheidszorg!