Twee recensies

  • 3 min.
  • Recensie
  • Recensies

Intervisie in de gezondheidszorg. Introduceren en toepassen van de casuïstiekmethode
Auteur: John Sijnke
72 blz.
Prijs: € 9,95
Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, 2002
ISBN 90 352 2553 8

In dit compacte boekje worden in vogelvlucht allerlei tips gegeven voor het introduceren van intervisie binnen de organisatie en het organiseren en begeleiden van intervisiegroepen. Gestart wordt met een kort hoofdstuk over intervisie in relatie tot reflectie, consultatie en supervisie. Alvorens in te gaan op methodieken en vaardigheden, staat hoofdstuk 2 nog kort stil bij afspraken die je moet maken bij de start van een intervisiegroep. De kern van dit boek zijn de hoofdstukken 4 (Intervisiemethodieken) en 5 (Vaardigheden in intervisie). Hoewel de ondertitel van dit boek doet vermoeden dat het boek slechts één methodiek aanreikt, namelijk de casuïstiekmethode, wordt als tweede methode de incidentmethode besproken. Deze twee methoden hebben veel met elkaar gemeen: op basis van een concrete situatie gaan de leden van de intervisiegroep methodisch te werk in een aantal stappen. De auteur is van mening dat de incidentmethode over het algemeen sterker gestructureerd wordt gehanteerd dan de casuïstiekmethode. Ter vergelijking:

CasuïstiekmethodeIncidentmethode
1. Inbreng 1. Introductie en keuze van het incident
2. Verheldering 2.  Schetsen probleemsituatie
3. Samenvatting 3.  Noteren van vragen om informatie
4. Uitwisseling 4.  Informatieronde
5. Verdieping 5.  Analyse van de situatie
6. Conclusie 6.  Standpuntbepaling door de groep
7. Discussie 7.  Actie van de inbrenger
8. Evaluatie 8.  Afsluitende discussie
- 9.  Evaluatie

In het hoofdstuk over vaardigheden in intervisie wordt een overzichtelijke samenvatting gegeven van communicatieve vaardigheden. Tevens worden de leerstijlen van Kolb kort benoemd. In het afrondende hoofdstuk zijn nog enkele tips opgenomen voor de introductie van intervisie. Bijvoorbeeld de vraag of intervisiegroepen begeleid of onbegeleid aan de slag kunnen. Intervisie in de gezondheidszorg is een handig boekje als eerste kennismaking met intervisie, hoewel van de lezer wel enige basiskennis (en ervaring, mogen we hopen) op het gebied van communicatie wordt verwacht. Er worden voorbeelden uit de gezondheidszorg gegeven, waardoor de tekst nog toegankelijker wordt gemaakt. De lezer die al wat meer ervaring heeft met intervisie, treft in dit boek echter weinig nieuws aan en heeft aan bladzijde 29 t/m 39 genoeg.

Anja Heida


Gespreksvaardigheden voor de hulpverlening
Sonja Ehlers & Alfred Volkers
Prijs: € 19,90
Uitgeverij HB uitgevers, Baarn
ISBN 90 5574 387 9

Gespreksvaardigheden voor de hulpverlening is een praktisch boek, dat de focus richt op een vraaggerichte zorg, waarin de cliënt centraal staat en met behulp van de hulpverlener zijn hulpvraag per fase opbouwt en formuleert. Het boek sluit hiermee aan bij de methodiek van de non-directieve gespreksvoering. Het boek formuleert in hoofdstuk 1 een visie op het voeren van een gesprek, waardoor de neuzen van de studenten dezelfde kant op kijken en vervolgens wordt in hoofdstuk 2 het gespreksmodel (verhelderen, nuanceren en werken) gepresenteerd. De volgende hoofdstukken worden deze fasen met veel herkenbare praktijkvoorbeelden uitgewerkt. Het boek sluit af met een casus (voorbeeldgesprek). Gespreksvaardigheden voor de hulpverlening gaat uit van het gespreksmodel, dat de auteur Egan in zijn boek Deskundig hulpverlenen al in de jaren zeventig heeft beschreven. Veel psychologen en andragogen zijn tijdens hun opleiding volgens het model van Egan getraind in gespreksvaardigheden. Het model gaat van drie belangrijke fasen in het hulpverleningsgesprek uit, namelijk: probleemverheldering, probleemnuancering en probleembehandeling. Bij iedere fase van Egan horen gesprekstechnieken. Het gaat derhalve bij gespreksvaardigheden nooit alleen om de theorie, maar vooral ook om de praktijk. Dus: zelf met medestudenten doen en de vaardigheid aan de docent demonstreren, hetzij via, tape of directe observatie, of via gespreksprotocollen. Een boek over gespreksvaardigheden moet praktisch zijn en voldoende oefenstof bevatten. Aan mijn eerste doelstelling wordt ruimschoots tegemoet gekomen, aan mijn tweede doelstelling minder, omdat ik de vele rollenspellen en observatieformulieren mis die nodig zijn om studenten zelfstandig met elkaar in de rol van hulpverlener en cliënt de gespreksvaardigheden per fase van Egan te laten oefenen. Gelukkig beschikken veel docenten communicatie over voldoende oefenmateriaal, waardoor dit boek een waardevolle aanvulling is voor de lessen communicatie en gespreksvaardigheden voor HBO-V, initiële MBO-opleidingen en postinitiële MBO- en HBO-opleidingen, zowel voor de gezondheidszorg als voor welzijn.

Henk Ritzen